Κύριε Πρόεδρε του Συλλόγου ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ, σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση που μου απευθύνατε να μιλήσω στη σημερινή σας ημερίδα.
Δεν θα ασχοληθώ στη σημερινή μου εισήγηση ούτε με τις αναπτυξιακές δυνατότητες, ούτε με το καθεστώς προστασίας του κόλπου, αλλά μόνο με τις κύριες ανθρωπογενείς πιέσεις που δέχεται το φυσικό οικοσύστημα το οποίο βρίσκεται σε μία πολύ ευαίσθητη ισορροπία.
Έτσι ιδιαίτερη αναφορά θα γίνει στις οχλήσεις εξαιτίας της λειτουργίας των πολυάριθμων πτηνοκτηνοτροφικών εγκαταστάσεων του Νομού Άρτας και στα απόβλητα των οικισμών των Δήμων που βρίσκονται σε άμεση επαφή με τον Αμβρακικό Κόλπο.
Μιλώντας γενικά, τα απόβλητα ανάλογα με τη φάση στην οποία βρίσκονται, διακρίνονται σε στερεά, υγρά και αέρια και προκαλούν αντίστοιχη ρύπανση.
Η αέρια ρύπανση συνίσταται κυρίως στις δυσάρεστες οσμές που προκύπτουν από την αναερόβια χώνευση των κτηνοπτηνοτροφικών αποβλήτων. Αυτή γίνεται αντιληπτή κυρίως κατά τους θερινούς μήνες. Δόκιμος τρόπος αντιμετώπισής τους είναι η ορθή χωροθέτησή τους και ενίοτε η περιμετρική φυτοκάλυψή τους.
Όσον αφορά τη ρύπανση από τα στερεά αυτή διακρίνεται σε ρύπανση από τα αστικά στερεά απορρίμματα και ρύπανση από τα στερεά απόβλητα των πτηνοκτηνοτροφικών δραστηριοτήτων .
Όσον αφορά το πρόβλημα των Α.Σ.Α. έχουν γίνει θετικά βήματα που συνίστανται στη σταδιακή αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων, στα πλαίσια της εφαρμογής του προγράμματος 1 Χ.Α.Δ.Α. ανά Ο.Τ.Α., και στην έναρξη της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Βλαχέρνας μέσα στο 2008, που εκτιμάται πως θα εξαλείψει το πρόβλημα της εκτεταμένης ρύπανσης από τη διαφυγή στραγγισμάτων στο υπέδαφος.
Όσον αφορά το πρόβλημα των στερεών των πτηνοκτηνοτροφικών εγκαταστάσεων αυτά επιβάλλεται να αντιμετωπισθούν με την εφαρμογή της μεθόδου αποτέφρωσης, σύμφωνα με τον Κανονισμό 1774/2002 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όσον αφορά τα υγρά απόβλητα αυτά συνίστανται στα αστικά λύματα των οικισμών των Δήμων που γειτνιάζουν με τον Αμβρακικό Κόλπο, και στα υγρά απόβλητα των πτηνοκτηνοτροφικών δραστηριοτήτων.
Οι κυριότερες ρυπογόνες ουσίες οι οποίες συναντώνται στα υγρά απόβλητα
είναι οι παρακάτω:
• Αιωρούμενα στερεά και οργανικές ουσίες: τα αιωρούμενα στερεά προκαλούν
αύξηση της θολότητας του νερού ενώ οι οργανικές ουσίες κατά τη αποδόμησή
τους προκαλούν δέσμευση του οξυγόνου στους φυσικούς αποδέκτες με
αποτέλεσμα τον κίνδυνο θανάτωσης των φυσικών ενδιαιτημάτων.
• Άζωτο και Φώσφορος: Η απομάκρυνση αζώτου και φωσφόρου απαιτείται συχνά πριν την απόθεση των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων σε ευαίσθητους φυσικούς αποδέκτες νερού. Αυτό γίνεται κυρίως για την αποφυγή προβλημάτων όπως ο ευτροφισμός.
Η διαχείριση και η διάθεση των αστικών λυμάτων πρέπει να γίνεται με ευθύνη των αντίστοιχων ΟΤΑ (δίκτυα αποχέτευσης, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων), και όχι με ευθύνη των ίδιων των κατοίκων (διάθεση σε βόθρους).
Στον Νομό, μόνον στην πόλη της Άρτας υπάρχει δίκτυο αποχέτευσης, ενώ από το 1991 λειτουργεί μονάδα Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (Ε.Ε.Λ.) Οι λοιποί οικισμοί του Νομού δυστυχώς εξυπηρετούνται με βόθρους.
Προσπαθώντας να ποσοτικοποιήσουμε την ένταση του προβλήματος θα χρησιμοποιήσουμε ως δείκτες ρύπανσης το BOD5, τα SS, το Ν και τον P, και θα υπολογίσουμε τα αντίστοιχα ρυπαντικά φορτία των κατοίκων των Δήμων Αράχθου, Αμβρακικού, Φλοθέης, Κομποτίου και της Κοινότητας Κομμένου
Το ρυπαντικό φορτίο από τα αστικά λύματα όλων των παραπάνω με συνολικό ισοδύναμο πληθυσμό περί τα 21.000 άτομα είναι:
BOD5: 1.300 kg/d
SS : 1.470 kg/d
N : 210 kg/d
P : 63 kg/d
και η ποσότητα των αποβλήτων ανέρχεται σε 5.250 m3/day.
Πρέπει να σημειωθεί πως όσον αφορά τις παραπάνω ποσότητες αζώτου και φωσφόρου αυτές αποτελούν ένα πολύ μικρό ποσοστό σε σχέση με τις αντίστοιχες ποσότητες που καταλήγουν στον Αμβρακικό από την αλόγιστη χρήση λιπασμάτων στις καλλιέργειες του κάμπου. Η ποσότητα αυτών των λιπασμάτων πρέπει να ταυτοποιηθεί με διαχειριστικό σχέδιο που θα καλύπτει το σύνολο των καλλιεργειών της πεδιάδας της Άρτας και στη συνέχεια να βρεθούν τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος.
Από τα παραπάνω νούμερα γίνεται προφανές το πόσο αναγκαία είναι η επεξεργασία των υγρών αποβλήτων πριν από τη διάθεσή τους.
Στο στάδιο της δημοπράτησης των μελετών 4 βιολογικών καθαρισμών, από την Περιφέρεια Ηπείρου, βρίσκεται ο προγραμματισμός αντιμετώπισης του παραπάνω προβλήματος, όσον αφορά τους Δήμους Αράχθου (Νεοχώρι, Αγία Παρασκευή, Ακροποταμιά, Παχυκάλαμος) Αμβρακικού (Ανέζα, Καλογερικό), Φιλοθέης (Χαλκιάδες, Καλαμιά, Ρόκα) και Κομποτίου (Κομπότι, Άγιος Νικόλαος, Σελάδες).
Όσον αφορά τις πτηνοκτηνοτροφικές δραστηριότητες για να δοθεί μια εικόνα της έντασης του προβλήματος πρέπει να αναφερθεί πως ένας κάτοικος παράγει περίπου 300 mg ΒΟD/lt αποβλήτων, ενώ το μέσο BOD των αποβλήτων ενός τυπικού πτηνοσφαγείου είναι 2.000 mg ανά lt αποβλήτων.
Για να γίνει πιο σαφές το παραπάνω ας κάνουμε μία υπόθεση εργασίας ότι το σύνολο των πτηνοσφαγείων της περιοχής μελέτης σφάζουν 21.000 πτηνά ανά μέρα, όσα δηλαδή ο ισοδύναμος πληθυσμός της περιοχής μελέτης.
Τότε η ποσότητα των αποβλήτων ανέρχεται σε 630 m3/day, δηλαδή 8 φορές κάτω απ΄ τα αντίστοιχα αστικά ενώ το οργανικό φορτίο είναι 1.260 kg/day, όαο δηλαδή το οργανικό φορτίο όλων των οικισμών της περιοχής μελέτης.
Αντίστοιχα υψηλά είναι τα ρυπαντικά φορτία των βουστασίων στα οποία απ’ όσο γνωρίζω εκτρέφονται περί τα 4.000 ζώα, των χοιροστασίων (3.800 χοιρομητέρες, δηλαδή 65.000 με 68.000 χοιρινά), τυροκομείων, των 7 ελαιοτριβείων και σε μικρότερο βαθμό - αλλά σημαντικά εξαιτίας του μεγάλου τους αριθμού- τα ρυπαντικά φορτία των κοπροσωρών και των νερών πλύσεων των πτηνοτροφείων (185 μονάδες με 10.500.000 πτηνά ) η συνολική επιφάνεια των οποίων ανέρχεται σε περίπου 38.500 στρέμματα.
Από τα παραπάνω καθίσταται προφανής η ανάγκη επεξεργασίας των λυμάτων των παραπάνω δραστηριοτήτων.
Σκοπός της επεξεργασίας καθαρισμού των υγρών αποβλήτων είναι η επαναφορά του χρησιμοποιούμενου νερού στη φύση ή στο κύκλωμα παραγωγής με αποδεκτά ποιοτικά χαρακτηριστικά, που θα είναι συμβατά με τις επιθυμητές χρήσεις, ώστε να προστατευθεί η δημόσια υγεία και τα φυσικά οικοσυστήματα, να διατηρηθεί το περιβάλλον και να μην υποβαθμιστούν οι υδάτινοι πόροι της περιοχής.
Για τον καθαρισμό των υγρών αποβλήτων εφαρμόζονται διάφορα στάδια επεξεργασίας τα οποία είναι συνδυασμός φυσικών, χημικών και βιολογικών
διεργασιών. Τα στάδια αυτά αναφέρονται συνοπτικά στη συνέχεια:
1. Προεπεξεργασία: σκοπός αυτού του σταδίου είναι η προστασία των επόμενων σταδίων. Γίνεται απομάκρυνση των ογκωδών αντικειμένων, της άμμου, των λιπών και των ελαίων και εξασφαλίζεται η ομοιόμορφη φόρτιση των επόμενων σταδίων.
2. Πρωτοβάθμια επεξεργασία: σκοπός εδώ είναι η απομάκρυνση των οργανικών και ανόργανων στερεών. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση διεργασιών όπως η καθίζηση, η επίπλευση, η κροκίδωση.
3. Δευτεροβάθμια επεξεργασία: σκοπός είναι η απομάκρυνση των οργανικών
ουσιών με τη χρήση βιολογικών διεργασιών (δραστική λάσπη, βιοφίλτρα,
χαλικοδιϋλιστήρια κ.α.).
4. Τριτοβάθμια επεξεργασία: σκοπός είναι η απομάκρυνση κυρίως του αζώτου και του φωσφόρου καθώς επίσης και άλλων τοξικών ουσιών.
5. Επεξεργασία και διάθεση της λάσπης: σκοπός είναι η ελάττωση του όγκου της μέσω της απομάκρυνσης του υγρού και η αποδόμηση οργανικών που προκαλούν δυσοσμία.
Ένα σύστημα επεξεργασίας, όπως αυτό, που περιγράψαμε παραπάνω, οφείλει να συμμορφώνεται με τις προδιαγραφές και της απαιτήσεις της νομοθεσίας και να λειτουργεί επιτυγχάνοντας ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας εκροής. Τα όρια τίθενται από την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση που είναι αρμόδια για τη διενέργεια ελέγχων καλής λειτουργίας
Κλείνοντας θέλω να επισημάνω πως το περιβαλλοντικό πρόβλημα είναι ιδιαίτερο σύνθετο, απαιτεί τη διαμόρφωση περιβαλλοντικής συνείδησης, τη χάραξη και την εφαρμογή κεντρικής πολιτικής, την αξιοποίηση εξειδικευμένων επιστημόνων μηχανικών και τη συνεργασία φορέων, πολιτών και υπηρεσιών, για να μπορέσουμε να δώσουμε στην επόμενη γενιά την ευκαιρία να ζήσει σ’ ένα καλύτερο κόσμο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου